موسیقی ما- «لیلا رمضان»، پیانیست و مدرس پیانو، از معدود موزیسین‌های این رشته است که توانسته در این سال‌ها نگاه اهالی فن را به خود معطوف کرده و از جایگاه خوبی در نظر آنان برخوردار شود. بعد از برگزاری چندین رسیتال پیانو در تهران و شیراز توسط این پیانسیت ساکن فرانسه و داوری در جشنواره جوان، حالا به همت او و جمعی از موزیسین های شیراز فستیوالی خصوصی برای ساز پیانو به نام «جایزه بین المللی پیانوی باربد» ایجاد شده و اکنون در مرحله ثبت نام شرکت کنندگان است. برندگان دوره‏‌های مسترکلاس را به عنوان جایزه در فرانسه طی خواهند کرد. اسپانسری این فستیوال خصوصی برای ساز پیانو، را یک کمپانی سازنده پیانو در ایران با رویکرد ارتقای سطح موسیقی کلاسیک بر عهده دارد که همین وجه آن را بارز کرده و ادامه کار و بقای آتی آن را تضمین می‌کند. برگزاری هر فستیوال رقابتی در حوزه نوازندگی یک چراغ امید برای هر نوزانده‏ای است چرا که فرصتی است تا در معرض تست و آزمایش و محک جدی قرار بگیرند و از ایرادها مطلع شده در جهت بهبود و ارتقا بکوشند و این حرکت جدی با همراهی صاحبان فن و متخصصان شکوفایی آینده را رقم خواهد زد. با «لیلا رمضان»، داور جایزه بین المللی پیانوی باربد درباره چند و چون کار و نحوه داوری آثار گپی زده ایم تا علاقه‌مندان از آن بیشتر مطلع شوند:  
 

• *به عنوان یک پیانیست حرفه‌ای که در این سال‌‏ها توانسته‏‌اید، چندین رسیتال پیانو برگزار کنید و به‌خوبی از سطح توانایی و آموزش پیانو در ایران اطلاع دارید، چگونه به‌عنوان مدیرهنری در فستیوال پیانوی باربد حاضر شدید و چه انگیزه‌ای باعث شد چنین فستیوالی شکل بگیرد؟ آیا این ایده را قبلاً درجاهای دیگر مثل وزارت ارشاد یا انجمن موسیقی پیگیر شدید که به آن بهایی بدهند؟

جناب آقای خباز و جناب آقای اسماعیلی که زحمت برگزاری رسیتال قبلی‌ام در زمستان گذشته در شیراز را به عهده داشتند، از من برای این کار دعوت کردند. در حقیقت ایده اصلی برگزاری این جایزه از جانب ایشان داده شد و من با توجه به تجربیاتی که با شرکت در مسترکلاس‌ها در زمان تحصیلاتم در اروپا داشتم و همین‌طور با توجه به اینکه بخشی از فعالیت‌های من در حال حاضر تدریس و برگزاری این‌گونه پروژه‌های هنری در سوئیس هست، پیشنهاد‌هایی را برای نحوه برنامه‌ریزی و برگزاری این فستیوال داده‌ام. در حقیقت انگیزه برگزاری این فستیوال ایجاد زمینه‌ای برای شناساندن استعدادهای کشورمان درزمینهٔ نوازندگی پیانو و همین‌طور به وجود آوردن شرایطی برای آشنایی بهتر این عزیزان با دنیای هنر نوازندگی در نقاط دیگر جهان به‌خصوص در اروپا و همین‌طور جذب استعدادها و اساتید خارجی برای اجرا و تدریس در ایران و در نهایت، تبادل فرهنگی بین ایران و کشورهای دیگر درزمینهٔ نوازندگی پیانو است. برقراری این ارتباط فرهنگی برای هنرجویان عزیز کشورم همیشه جزو دغدغه‌های فکری من بوده است ولی متأسفانه به دلیل مشغولیت زیاد کاری و سفرهای کوتاه‌ مدتم در ایران هیچ‌وقت موقعیتی پیش نیامده بود تا این مسئله را با وزارت ارشاد یا انجمن موسیقی در میان بگذارم. برای همین وقتی این پیشنهاد را به من دادند با شعف بسیار استقبال کردم.
 

• به نظر می‌رسد همکاری با این‌گونه جاها چرا ممکن نمی شود و این ارگان‌های دولتی از استعدادیابی و بها دادن به موسیقی در جوانان استقبالی نمی کنند.

در طی سال‌های اخیر، تا کنون دو بار در ایران کنسرت داده‏‌ام، آن هم برای اجرای پروژه "صدسال موسیقی ایران برای پیانو". زمستان ۹۳ در تهران و زمستان ۹۴ در شیراز. برای برگزاری این دو کنسرت مسوولیت اجرایی برنامه اول با انجمن موسیقی ایران با مدیریت جناب آقای ترابی بود که آشنایی من با ایشان و انجمن موسیقی هم به طور اتفاقی از طریق سرکار خانم قوام صدری انجام گرفت و در حقیقت جناب آقای ترابی بودند که به من ابراز حمایت از برگزاری پروژه صد سال را کردند و بدون هیچ دریغی. و به طور بسیار حرفه‏‌ای اجرای این کنسرت را بدون هیچ چشم‌داشت مالی انجام دادند که درآمد این دو کنسرت هم صرف هزینه های کرایه سالن و فیلمبرداری شد. البته بنیاد رودکی هم همکاری‌هایی را در مورد کاهش مبلغ کرایه سالن و اجازه فیلمبرداری ارائه داد. برای کنسرت شیراز هم مسوولیت برگزاری با کانون فرهنگی هنری شهرآفتاب بود که مسوولیت اجرایی بر عهده جناب آقای خباز بود و مشکلی که برای این کنسرت پیش آمد اخذ مجوز بود که این یکی از مشکلات اساسی در کشور ما و معضل بسیاری از نوازندگان و برگزارکنندگان برنامه های هنری است. اخیرا هم جزو هیات داوران جشنواره جوان بودم که به نظر من رویداد بسیار مهمی برای تشویق و شناسایی استعدادهای جوان کشورمان در زمینه نوازندگی است و تا حدودی هم در جریان تلاش‌های بسیار زیاد آقای ترابی و دکتر اسعدی برای برگزاری این جشنواره بودم. برای همین من هیچ‌وقت به‌طور مستقیم با وزارت ارشاد یا ارگان های دیگر در ارتباط نبودم و در جایگاهی نیستم که بتوانم نظر واضحی در این مورد بدهم ولی می‏دانم اگر هنرمندان کشورمان، از رویدادهایی که برای تشویق استعدادهای جوان کشورمان برنامه‌‏ریزی می‏‌شود، استقبال کنند و حضور پررنگ داشته باشند مسلما می‌‏توان برنامه‏‌هایی را از طریق بخش‌‏های خصوصی برای شناسایی و حمایت از هنرجویان با استعداد ترتیب داد و همیشه هم نباید منتظر حمایت‏‌های ارگان‌های دولتی بود.
 

• *چرا یک جایزه یا فستیوال خاصِ را لازم دانستید که برای پیانو برگزار شود؟ آیا حضور یک فستیوال خصوصی می‌تواند در فضای بی‌رغبت موسیقی امروز ما تأثیری در جهت تغییر فضا داشته باشد؟

برگزاری چنین فعالیت‌هایی احتیاج به برنامه‌ریزی و پیش‌بینی‌های قبلی و بسیار دقیق دارد و هر چه بیشتر تخصصی بماند به نسبت هم بهتر، کامل‌تر و منظم‌تر برگزار خواهد شد. علاوه بر این، اسپانسر اصلی این پروژه «گالری پیانوی باربد» هست، بنابراین طبیعی است که از هنر نوازندگی و تدریس و تشویق استعدادهای این ساز حمایت شود. چون حیطه کاری من درزمینهٔ نوازندگی و تدریس پیانو است خوب طبیعی هم هست که پیشنهادهایی که می‌دهم مربوط به این ساز است.

در مورد ضرورت وجود این فستیوال می‌توانم بگویم، هرچند تعداد هنرجویان پیانو در ایران به نسبت بسیار زیاد است (و بسیار خوب هم هست که این‌طور است!) به‌هرحال نوازندگی یک ساز کلاسیک به‌طورکلی جزو فرهنگ کشور ما نبوده است و سابقه تاریخی طولانی ندارد؛ بنابراین خیلی لازم است که از این نظر، اطلاعات فعالان و هنرجویان در این زمینه به‌طور مرتب به‌روز شود. چه‌بسا خود من که تدریس جزوی از فعالیت‌هایم است هرسال به مدت چند روز از طرف کنسرواتوار به همراه همکارانم دوره‌هایی را در این زمینه می‌گذرانیم تا اطلاعات و متد کاریمان درزمینهٔ تدریس به‌روز شود. این فستیوال درعین‌حال که کیفیت استفاده از دانسته‌های یک استاد فرانسوی که در کنسرواتوار به نام پاریس تدریس می‌کند را به هنرآموزان تقدیم می‌کند هم چنان زمینه‌ای است برای شناساندن استعدادهای کشورمان به محیط تحصیلی اروپا. جایزه پیانوی باربد به مدت ده روز در محیطی باکیفیت هنری بالا در فرانسه، مسترکلاس‌های روزانه و همچنین استفاده از کنسرت‌های باکیفیت‌های استثنایی که توسط نوازندگان به نام اروپا اجرا می‌شود و همین‌طور در ارتباط بودن و شرکت کردن در رده‌های دیگر هنرجویان همسالانشان از کشورهای دیگر را به پیانیست‌های برگزیده کشورمان تقدیم می‌کند. مجموعه فعالیت‌هایی که این فستیوال ارائه می‌دهد به هنرجویانمان این امکان را می‌دهد تا در کنار برخورداری از دانسته‌ها و تجربیات بی‌نظیر و زحمت‌های بی‌دریغ اساتید گران‌مایه کشورمان که خود من هم مهروموم‌ها از دانسته‌های ارزشمند این اساتید بهره برده‌ام و همیشه توشه راهم در این حرفه پرفرازونشیب بوده است، هرساله مدت کوتاهی هم از دانسته‌های استادان اروپایی بهره برند و به‌نوعی در ارتباط مستقیم با محیط‌های هنری درزمینهٔ نوازندگی پیانو در خارج از ایران قرار گیرند و از این طریق موقعیت فعلی نوازندگی خود را با نوازندگان دیگری که در کنسروارتوارهای کشورهای دیگر ادامه می‌دهند مقایسه کرده و انگیزه بیشتری برای ادامه فعالیت‌های جدی درزمینهٔ نوازندگی را داشته باشند. دیده شدن و یا مورد آزمایش قرار گرفتن تاثیر مهمی در ارتقای کیفیت کار اجرایی هر نوازنده می‏گذارد که قطعا برای رقابت کنندگان این جایزه انگیزه‏بخش نیز هست.
 

• *به‌عنوان مدیرهنری این جایزه، چه پیش‌بینی از میزان استقبال جوانان از آن را داشتید که برای آن چنین روند و زمان‌بندی‌ای را تعیین کردید؟

بدون شک امیدوارم که این فستیوال مورد توجه و استقبال فراوان پیانیست‌های عزیز کشورمان قرار گیرد که اکنون نیز آمارها نشان از استقبال مورد انتظاری را می دهد. با توجه به همین استقبال فرصت یک ماهه برای بازبینی آثار و ارزیابی‏‌ها قرار داده شد تا بتوانیم در این فرصت کلیه آثار را بررسی کنیم. با توجه به اینکه رپرتوار برای شرکت‌کنندگان آزاد و از مرحله اول که فرستادن ضبط ویدئویی است تا مرحله نهایی که اجرای زنده در شیراز هست یکی است و همین‌طور با توجه به اینکه مدت یک ماه برای بازبینی ویدئوها و انتخاب اولیه در نظر گرفته‌شده است، هرچقدر هم استقبال پیانیست‌های عزیز برای شرکت در این فستیوال بالا باشد بازهم روند تعیین شده برای ارزیابی‏‌ها به هیات داوران وقت کافی برای یک تصمیم‌گیری و انتخاب دقیق را می‏‌دهد.
 

• *چرا جایزه پیانوی بارید را با یک اسپانسر خصوصی که اتفاقاً درزمینه تولید ساز پیانو فعال است راه انداختید؟ یعنی نمی‌شد اسپانسر شما یک برند ورزشی یا لوازم‌خانگی باشد؟ و یا وزارت ارشاد نیز در این کار سهیم باشد. به‌هرحال حفظ موسیقی جدی بخشی از وظایف وزارت ارشاد در حوزه موسیقی است؟

جناب آقای محمد ملازم که مدیر گالری و کارخانه پیانوی باربد هستند، به‌طور مداوم و بسیار سخاوتمندانه از فعالیت‌های موسیقایی کشورمان و به‌خصوص رسیتال‌های پیانیست‌های ایرانی حمایت و پشتیبانی می‌کنند و در حقیقت پیشنهاد از طرف ایشان بود که با توجه به اینکه گالری ایشان در شیراز یکی از بزرگ‌ترین و فعال‌ترین گالری‌های پیانو در ایران است و همین‌طور به مناسبت ساخت پیانوی باربد که اولین برند پیانو ساخته‌شده در ایران هست، یک فعالیت تخصصی درزمینهٔ نوازندگی پیانو در شیراز را اسپانسر شوند که طبیعتاً مورد استقبال فراوان برگزارکنندگان این فستیوال قرار گرفت. در مورد انتخاب اسپانسرهای دیگر، این با مدیران اجرایی این فستیوال است که چطور سیاست‌های برنامه گذاری‌شان را جلو می‌برند. ضمنا معمولا در جشنواره هایی که دولت برگزار می کند سلیقه های خاصی در داوری ها حاضرند و ما در این جشنواره خواسته ایم که پذیرای همه سلیقه ها باشیم تا استعدادهایی که در برخی جاها نتوانسته اند خود را بروز بدهند امکان بروز در اینجا را بیابند و قابلیت های هنری و کیفیت های خاصی که در نوازندگی آنها دیده می‏شود و درجشنواره ها ی دیگر ممکن است زیاد ملاک عمل قرار نگیرد و موارد بسیار مهمی در استانداردهای داوری در اروپا هستند، در این جشنواره مورد توجه و ارتقا قرار گیرد.
 

• *آیا محصولات پیانو این برند که در ایران تولید می‌شود ازنظر فنی و تکنیکی جوابگوی میزان نیاز هنرجو یا پیانیست علاقه‌مند و حتی حرفه‌ای این ساز هست؟ یعنی خود شما که با برندهای مطرح پیانو نوازندگی کرده و می‌کنید، تهیه و تولید این پیانو را درون ایران چطور ارزیابی می‌کنید؟

در مورد پیانوهای باربد می‌توانم بگویم بخش اسمبل پیانو که در محل کارخانه این تولیدکننده پیانو انجام می‌شود تقریباً بیشتر از ۷۰٪‌ از پروسه تولید یک پیانو هست و کار بسیار پر دقت و مهندسی‌شده‌ای هست و من به‌عنوان یک پیانیست ایرانی بسیار مفتخرم که در کشورم چنین پروسه حرفه‌ای درزمینهٔ تولید پیانو انجام می‌شود. می‌توان گفت که پیانوهای باربد نسبت به پیانوهای هم قیمت خود از کیفیت بالاتری برخوردار هستند و مورد توجه و خرسندی بسیاری از اساتید برجسته پیانو در کشورمان هم قرارگرفته است. نکته امیدوارکننده درباره روند کاری این کارخانه این است که دائماً در حال آموزش دیدن و تلاش برای ارتقا دانش و توانایی فنی خود و درنتیجه کیفیت سازهایشان هستند. به‌عنوان‌مثال زمستان امسال از متخصص فرانسوی در تولید، تعمیر و کوک پیانو به نام ژوئل ژوبه دعوت‌شده است تا در یک اقامت یک‌هفته‌ای در شیراز از کارخانه باربد بازدید کرده و به کارکنان این کارخانه برای ارتقا دانش و توانایی‌شان آموزش‌هایی را دهد. من با آقای ژوئل ژوبه آشنایی کامل و جهت انجام پروژه‌های مختلف از اجرای کنسرت‌ها تا ضبط سی‌دی‌هایم همکاری‌هایی داشته و دارم، ایشان یکی از شخصیت‌های برجسته در این زمینه در اروپا هستند که مسئولیت نگهداری، تعمیر و کوک ۸۸ پیانوی اشتاینوِی کنسرواتوار عالی شهر لوزان را بر عهده‌دارند و همچنان با پیانیست‌های برجسته دنیا چون مارتا آرگریچ، نیکلا آنجلیش و برندهای به نامی همچون بوزندُرفر همکاری داشته و دارند. مسلماً همکاری این برند با چنین متخصصانی منجر به بالا رفتن کیفیت تولیداتش خواهد شد. تولیدات این کارخانه در حال حاضر پیانوهای دیواری است ولی تولید پیانوی گرند هم ظرف چند سال آینده توسط این کارخانه شروع خواهد شد و مسلماً جوابگوی نیازهای حرفه‌ای‌تر پیانیست‌های کشورمان خواهد بود. طبق تبادل اطلاعاتی که با جناب آقای محمد ملازم داشتم، مکان جدیدی با وسعت بیشتر و با تجهیزاتی باکیفیت بالاتر در دست آماده‌سازی است که انشالله تا اوایل سال آینده آماده می‌شود و مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت.
 

• *برای بخش نهایی مسابقه، هرکدام از پیانیست‌ها می‌بایست چند دقیقه نوازندگی و چه قطعه‌ای را بنوازند؟ و معیارهای داوری این جشنواره چیست؟ (آیا قطعات مسابقه در مرحله نهایی از پیش تعیین‌شده هستند و یا هر کس می‌تواند به‌دلخواه چیزی را بنوازد؟)

همان‌طور که گفتم رپرتوار هنرجویان در تمام بخشهای مسابقه ثابت می‌ماند. شرکت‌کنندگان در مرحله نهایی همان قطعاتی را اجرا خواهند کرد که در مرحله اولیه از طریق ضبط ویدئویی فرستاده‌اند.

رپرتوار امسال این فستیوال یک تا سه قطعه به انتخاب شرکت‌کننده است و هریک از قطعات باید از دوره و سبک متفاوتی باشند و مدت‌زمان کل این رپرتوار از ۱۵ دقیقه نباید تجاوز کند. در حقیقت مسترکلاسهایی که هر هنرجو با آقای کریستف بوکودجیان می‌گذراند و نهایتاً اجرای نهایی این شرکت‌کنندگان در مرحله نهایی، این امکان را به ایشان می‌دهد تا بتواند دو نفر برگزیده را برای دریافت جایزه پیانوی باربد انتخاب نماید.
 

• *جشنواره از زمان بسته شدن ثبت‌نام تا روز اختتامیه فرصت آن‌چنان زیادی برای انتخاب نهایی ندارد، آیا ارزیابی و دعوت از علاقه‌مندان دچار کمبود وقت نخواهد شد که احیاناً روی داوری‌ها و دعوت از شرکت‌کنندگان برای مرحله فینال تأثیر بگذارد؟و یا خود شما از انجاییکه در اینجا زندگی نمی کنید آیا برای مرحله داوریها زمان کافی خواهید داشت؟

پانزدهم آبان ماه زمان بسته شدن ثبت‌نام، اواخر آذرماه، اعلام نتایج مرحله اول (اعلام اسامی ۱۵ نفر برگزیده) و ۲۲ دی‌ماه مرحله دوم و انتخاب ۸ نفر از میان این پانزده نفر وبیست و چهارم دی‌ماه روز مرحله نهایی و اختتامیه این فستیوال است. رپرتوار شرکت‌کنندگان هم در تمامی این مراحل ثابت است. من کمبود وقتی را که منجر به تأثیر بر روی داوری‌ها در مرحله نهایی باشد نمی‌بینم.مدیریت اجرایی طوری برنامه ریزی کرده است که نهایتا یک هفته پس از پایان مهلت اعلام شده، ضبط‏های تصویری در اختیار داوران قرار گیرد.
 

• *نحوه داوری آثار ارسالی از پایان ثبت‌نام تا دعوت به مرحله نهایی چگونه خواهد بود؟

ویدئوهای ارسالی توسط آقای کریستف بوکودجیان و همکارشان در کنسرواتوار پاریس ،خانم کارین ظریفیان، و بنده بازبینی می‏شود و ۱۵ هنرجو از میان شرکت کنندگان انتخاب خواهیم کرد و اسامی انتخاب شدگان این مرحله را در آذر ماه اعلام می‏کنیم مراحل بعدی از بیستم و دوم تا بیست وچهارم دیماه در شیراز برگزار خواهد شد که من برای اجرای این مراحل در شیراز، به ایران خواهم آمد. پانزده هنرجوی انتخابی همان رپرتوار را به صورت زنده در حضور آقای بوکودجیان اجرا خواهند کرد و ایشان هشت نفر را برای مرحله نهایی انتخاب می‏کنند. طی روزهای بیست و دوم، بیست و سوم و بیست و چهارم دی‏ماه هر شرکت کننده دو مستر کلاس به مدت پنجاه دقیقه با کریستف بوکودجیان خواهد داشت. بیست و چهارم دی‏ماه این هشت کاندیدا در کنسرتی همان رپرتوار را که برای مرحله‏های قبلی اجرا کرده‏اند و در مستر کلاسها هم با آقای بوکودجیان کار کرده‏اند بر روی صحنه اجرای عمومی خواهند کرد و آقای بوکودجیان دو نفر را از بین آنها به عنوان برندگان جایزه باربد، برای شرکت در مستر کلاسهایی با خانم ظریفیان که در تابستان آینده در فرانسه برگزار میشود، انتخاب خواهد کرد.
 

• *چرا برندگان را به خارج از کشور برای دیدن دوره مسترکلاسها می‌فرستید؟ آیا امکان برگزاری مستر کلاس در یک آموزشگاه و آوردن استاد خارجی به ایران حرفه‌ای‌تر نبود؟ و یا دلیل دیگری دارید؟

برای رشد و بلوغ یک موزیسین که موسیقی اروپا را اجرا می‌کند، تنها و تنها ساززدن کافی نیست. او باید معماری، سبک زندگی، لهجه، آهنگ بیان، روحیات و ... مثلاً مردم فرانسه را ببیند تا دبوسی و راول و... را بهتر بشناسد؛ و این با آوردن اساتید به ایران امکان‌پذیر نیست.

نکته دیگر اینکه همان‌طور که گفتم این فستیوال یک جنبه تبادل فرهنگی هم دارد. همان‌طور که یک استاد فرانسوی به ایران می‌آید و به هنرجویان کشورمان درس می‌دهد و تا حدودی بافرهنگ و همین‌طور با فضای موسیقی کلاسیک در کشورمان و نوازندگان ایرانی آشنایی پیدا می‌کند، هنرجویان برگزیده کشورمان هم به همچنین این امکان را خواهند داشت تا با اقامت هرچند کوتاه ولی پربارشان در فرانسه و در تماس بودن با نوازندگان کشورهای دیگر و شرکت در کنسرت‌های باکیفیت بالا در یک دوره فشرده و پربار با فضای موسیقی اروپا هم تا آنجایی که امکانش هست آشنایی پیدا کنند و نهایتاً این می‌تواند باعث افزایش انگیزه و تشویق این عزیزان در فعالیت‌های هنری‌شان باشد.
 

• *آیا برای توسعه این فستیوال و آینده آن نیز اندیشه‌اید؟

مسلماً برای توسعه این فستیوال برنامه‌هایی را در نظر داریم که انشالله عزیزان علاقه‌مند را در جریان خواهیم گذاشت، ولی می‌توانم بگویم بخشی از آتیه این فستیوال نیز بستگی به استقبال پیانیست‌های کشورمان از این مسابقه و همین‌طور حمایت استادان و هنرآموزان بزرگوارمان از برگزاری این‌گونه فعالیت‌ها در ایران است. من هرچند در ایران زندگی نمی‌کنم ولی فعالیت‌های هنری را به‌خصوص درزمینهٔ پیانو مرتباً تا آنجایی می‌شود دنبال می‌کنم و از زحمات و تلاش‌هایی که اساتید عزیزمان، مدیران اجرایی و مؤسسات و سازمان‌های مختلف برای آموزش هنرجویان، برگزاری فستیوال‌ها و رویدادهای مختلف هنری می‌کشند و همین‌طور رسانه‌های خبری که نقش مهمی در اطلاع‌رسانی دارند، آگاهم. این رویداد هم هم‌راستا و در ادامه زحمات این عزیزان است. صمیمانه از تمامی کسانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند تقاضا دارم با حمایتشان از این برنامه، در برگزاری هر چه‌بهترش یاریگر ما باشند چون نهایتاً هدف همگی ما خدمت به جامعه هنری ایران است.